รายงานจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน พบว่าเมื่อเดือน ก.ค. 2566 ยังมีผู้ถูกคุมขังในเรือนจำจากคดีที่เกี่ยวกับการแสดงออกทางการเมือง และเข้าไม่ถึงสิทธิการประกันตัว จำนวน 19 ราย แบ่งเป็น 10 ราย ที่คดีที่สิ้นสุดแล้ว และ 9 รายสำหรับคดีที่ยังไม่สิ้นสุด แบ่งเป็นคดีมาตรา 112 จำนวนอีก 5 ราย 

อย่างไรก็ดี 24 ก.ค.ที่ผ่านมา มีผู้ได้รับการปล่อยตัวจำนวนทั้งสิ้น 1 คน คือ 'ต๊ะ' คทาธร สมาชิกอาชีวะพิทักษ์ประชาชนเพื่อประชาธิปไตย หลังเจ้าตัวถูกจำคุกจนครบกำหนดโทษเป็นเวลา 1 ปี 3 เดือน และ 15 วัน โดย คทาธร ถูกจับกุมเมื่อ 10 เม.ย. 2565 ในข้อหาครอบครองวัตถุระเบิด หลังถูกตำรวจตรวจค้นรถมอเตอร์ไซค์ ระหว่างเดินทางจากที่พักย่านดินแดง ไปร่วมงาน "#ยุติธรรมไม่มี 12ปีเราไม่ลืม" ที่แยกราชประสงค์ 

คดีที่สิ้นสุดแล้ว

- อัญชัญ ปรีเลิศ อดีตข้าราชการระดับสูงขององค์กรภาครัฐแห่งหนึ่ง อายุราว 66 ปี ถูกศาลอาญาตัดสินจำคุกรวม 87 ปี ก่อนเจ้าตัวรับสารภาพจึงลดโทษให้กึ่งหนึ่งเหลือ 29 ปี 174 เดือน (ราว 43.5 ปี) ในคดีมาตรา 112 จากการอัปโหลดและเผยแพร่คลิป 'บรรพต' นักจัดรายการวิทยุใต้ดิน ที่วิจารณ์การเมืองและสถาบันกษัตริย์ จำนวน 29 ครั้ง รวมความผิด 29 กรรม ช่วงระหว่าง 12 พ.ย. 2557 ถึง 24 ม.ค. 2558 

สำหรับคำพิพากษาจำคุก 87 ปีของอัญชัญ นับเป็นอัตราโทษจำคุกในคดีมาตรา 112 ที่สูงที่สุดที่ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน เคยบันทึกไว้ 

อัญชัญ ปรีเลิศ

- ศุภากร (สงวนนามสกุล) ถูกศาลสั่งจำคุกราว 4 ปี 6 เดือน ในคดี พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ มาตรา 14(2) และ 14(5) เมื่อปี 2563 เนื่องจากเขาสร้างบัญชีเฟซบุ๊กอวตาร และโพสต์ภาพตัดต่อ พระบรมฉายาลักษณ์ของรัชกาลที่ 9 และ 10 จำนวน 9 โพสต์ โดยศุภากร ถูกจองจำตั้งแต่ 10 มี.ค. 2564 จนถึงปัจจุบัน (4 ส.ค.) รวม 864 วัน หรือระยะเวลานานกว่า 2 ปีแล้ว 

- 'มะ' ณัฐชนน (สงวนนามสกุล) ช่างไฟฟ้าบริษัทแห่งหนึ่ง อายุราว 25 ปี ถูกศาลสั่งจำคุก 6 ปี แต่รับสารภาพจึงลดโทษกึ่งหนึ่งเหลือ 3 ปี โดยไม่รอลงอาญา ในคดีครอบครองวัตถุระเบิดโดยไม่ได้รับอนุญาต จากกรณีที่ณัฐชนน ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุมที่ด่านตรวจโรงพยาบาลพระมงกุฏเกล้า ช่วงก่อนการชุมนุม 12 มิ.ย. 2565 เนื่องจากตำรวจค้นรถมอเตอร์ไซค์และกระเป๋าของณัฐชนน แล้วพบประทัดยักษ์

ทั้งนี้ ในวันที่ถูกจับกุม ศูนย์ทนายฯ ระบุด้วยว่า ณัฐชนนให้การรับสารภาพโดยไม่มีทนายความอยู่ด้วย และไม่ได้รับสิทธิการประกันตัว จนกระทั่งเมื่อ 9 ส.ค. 2565 ศาลจึงมีคำสั่งจำคุกตามที่รายงานข้างต้น ท้ายที่สุด ณัฐชนน ตัดสินใจไม่อุทธรณ์คำพิพากษา ส่งผลให้คดีความสิ้นสุดลง ทั้งนี้ 'มะ' ณัฐชนน ถูกจำคุกตั้งแต่ 12 มิ.ย. 2565 จนถึงปัจจุบัน (4 ส.ค. 2566) รวมระยะเวลา 419 วันแล้ว

- 'เมธิน' (นามสมมติ) อดีตพลทหาร อายุราว 21 ปี ถูกศาลทหารกรุงเทพ สั่งจำคุก 5 ปี ก่อนลดเหลือ 2 ปี 6 เดือน เนื่องจากรับสารภาพ จากกรณีพูดพาดพิงถึงรัชกาลที่ 10 ขณะโต้เถียงกับคู่กรณีที่ขับรถยนต์มาเฉี่ยวชนกลางดึก เมื่อ 7 ก.พ. 2565 

เมธิน ถูกจำคุกภายในเรือนจำ มทบ.11 ตั้งแต่วันที่ 11 ส.ค. 2565 จนถึงปัจจุบัน (4 ส.ค.) รวมระยะเวลา 359 วัน

- กฤษณะ และวรรณภา ถูกศาลตัดสินจำคุก 3 ปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 209 หรืออั้งยี่ จากกรณีขายเสื้อมีโลโก้ 'สหพันธรัฐไท' โดยทั้งสองคนคุมขังเมื่อ 30 พ.ย. 2565 จนถึงปัจจุบัน (4 ก.ค.) รวม 248 วัน

- ทัตพงศ์ เขียวขาว ประชาชนวัย 25 ปี ถูกศาลตัดสินจำคุกรวม 3 ปี เมื่อ 31 พ.ค. 2566 จากคดีครอบครองวัตถุระเบิด ระหว่างเข้าร่วมชุมนุมทะลุแก๊ซ บริเวณถนนราชปรารภ เมื่อ 21 พ.ย. 2564 เขาถูกคุมขังในชั้นสอบสวนจนครบกำหนดฝากขัง รวม 84 วัน และได้รับการปล่อยตัวครั้งแรก 8 ก.พ. 2566

ต่อมา 1 มี.ค. 2566 อัยการยื่นฟ้องคดีของทัตพงศ์ ต่อศาลอาญา และศาลไม่อนุญาตให้ประกันตัวระหว่างพิจารณาคดี ทัตพงศ์จึงถูกควบคุมตัวรอบสอง เรื่อยมา จนกระทั่งศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาในวันที่ 31 พ.ค.ที่ผ่านมา โดยพิพากษาจำคุก 3 ปี โดยไม่รอลงอาญา ซึ่งภายหลัง ทัตพงศ์ ตัดสินใจไม่อุทธรณ์คำพิพากษา ทำให้คดีดังกล่าวสิ้นสุดลง 

- เอกชัย หงส์กังวาน อายุ 48 ปี ถูกศาลฎีกาตัดสินจำคุก 1 ปี ข้อหา พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ม.14 (4) กรณีโพสต์เล่าประสบการณ์ทางเพศในเรือนจำ ก่อนหน้านี้เอกชัยถูกคุมขังระหว่างฎีกามาแล้ว 154 วัน ทำให้ต้องรับโทษจำคุกอีกราว 6 เดือนเศษ

เอกชัย หงส์กังวาน

คดีที่ยังไม่สิ้นสุด 

'ถิรนัย-ชัยพร' คดีครอบครองวัตถุระเบิด

ถิรนัย (สงวนนามสกุล) อายุราว 22 ปี และชัยพร (สงวนนามสกุล) อายุราว 22 ปี สองผู้ชุมนุมกลุ่มทะลุแก๊ส ถูกตำรวจจับกุมที่แยกนางเลิ้ง ก่อนเริ่มกิจกรรม "CAR MOB CALL (ประยุทธ์) OUT" เมื่อ 29 ส.ค. 2564 เจ้าหน้าที่ตรวจค้นมอเตอร์ไซค์ที่ทั้งคู่ขับขี่มา และพบระเบิดปิงปองบรรจุขวด 2 ลูก ระเบิดปิงปองลูกบอลกลม 8 ลูก อยู่ในกระเป๋าที่ถิรนัย สะพายอยู่ และพบขวดบรรจุน้ำมันเชื้อเพลิง 4 ขวด ใต้เบาะรถจักรยานยนต์ เป็นเหตุให้ตำรวจตั้งข้อหาครอบครองวัตถุระเบิดแก่ทั้งสองคน

เมื่อ 15 ก.พ. 256ุ6 ศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุกคนละ 6 ปี ก่อนลดโทษเหลือคนละ 3 ปี เพราะจำเลยรับสารภาพ ปัจจุบัน ทั้ง 2 คนถูกฝากขังระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษาตั้งแต่ 15 ก.พ. 2566 จนถึงปัจจุบัน 8 ส.ค. 2566 รวม 171 วัน

'ชนะดล' คดีครอบครองวัตถุระเบิด 

'มาร์ค' ชนะดล ลอยมั่นคง สมาชิกทะลุแก๊ส อายุราว 24 ปี ถูกฝากขังชั้นพิจารณาคดีศาลในคดีครอบครองวัตถุระเบิด ฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ และร่วมกันจัดการชุมนุม จากการชุมนุมทะลุแก๊ส เมื่อ 20 ส.ค. 2564 ก่อนศาลรับฝากขังและไม่อนุญาตปล่อยตัวชั่วคราวเมื่อ 15 มี.ค. 2566 สำหรับสมาชิกทะลุแก๊สวัย 24 ปี ถูกคุมขังระหว่าง 15 มี.ค. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวม 143 วัน

'วุฒิ' คดี ม.112 โพสต์เฟซฯ 12 ข้อความ

วุฒิ (นามสมมติ) อดีตช่างเชื่อม วัย 51 ปี ถูกอัยการมีนบุรีสั่งฟ้องในคดี มาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมฯ มาตรา 14(3) จากการโพสต์เฟซบุ๊ก 12 ข้อความช่วงปี 2564 

กระทั่งเมื่อ 27 มี.ค. 2566 ศาลอาญามีนบุรีมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกันตัวชั้นพิจารณาคดี ปัจจุบัน วุฒิ ถูกคุมขังตั้งแต่วันที่ 27 มี.ค. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวมระยะเวลากว่า 131 วัน

'เวหา' คดี ม.112 ทวีต 'คุกวังทวีฯ' และ 'แอร์ไม่เย็น'

เวหา แสนชนชนะศึก ประชาชนอายุ 37 ปี ถูกศาลอาญาตัดสินจำคุก 3 ปี 18 เดือน โดยไม่รอลงอาญา เมื่อ 18 พ.ค. 2566 จากคดีมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมฯ มาตรา 14(3) ปมเป็นเจ้าของบัญชีทวิตเตอร์ "lll ฟ้าฝน ver. เกรี้ยวกราด" ทวีตเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับคุกวังทวีวัฒนา และ 'แอร์ไม่เย็น' ซึ่งเป็นประเด็นที่โซเชียลมีเดียให้ความสนใจเมื่อช่วงปี 2564 และไม่ได้รับการประกันระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษา เมื่อ 20 พ.ค. 2566 ปัจจุบัน เวหา ถูกควบคุมตัว 20 พ.ค. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวม 77 วัน 

เวหา แสนชนชนะศึก

'ทีปกร' คดีมาตรา 112 โพสต์-แชร์คลิปตั้งคำถามถึงสถาบันกษัตริย์

ศาลอาญามีคำพิพากษาจำคุก 3 ปี โดยไม่รอลงอาญา 'ทีปกร' วัย 38 ปี ในคดี ม.112 กรณีโพสต์-แชร์คลิปตั้งคำถามถึงสถาบันกษัตริย์ ทำให้ทีปกร ถูกส่งตัวไปคุมขังที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ตั้งแต่วันนั้น โดยศาลอุทธรณ์มีคำสั่งไม่ให้ประกันตัว อ้างเหตุผลว่า "ข้อหามีอัตราโทษสูง ลักษณะการกระทำของจำเลยนำมาซึ่งความเสื่อมเสียสู่สถาบันพระมหากษัตริย์และกระทบกระเทือนต่อความรู้สึกของประชาชน หากอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว มีเหตุอันควรเชื่อว่าจำเลยจะหลบหนีหรือไปก่อเหตุอันตรายประการอื่น"

ปัจจุบัน ทีปกร ถูกควบคุมตัวระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษา ระหว่าง 19 มิ.ย. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวมระยะเวลา 47 วัน

'วารุณี' คดีมาตรา 112 โพสต์ภาพพระแก้วมรกต สวมชุดแบรนด์ 'S'

เมื่อ 28 มิ.ย. 2566 'วารุณี' (สงวนนามสกุล) ประชาชนชาวพิษณุโลก วัย 30 ปี ถูกศาลชั้นต้นตัดสินโทษจำคุก 3 ปี แต่เนื่องจากรับสารภาพจึงลดโทษเหลือกึ่งหนึ่ง 1 ปี 6 เดือน 

กรณีโพสต์ภาพบนเฟซบุ๊ก เป็นภาพรัชกาลที่ 10 เปลี่ยนเครื่องทรงพระแก้วมรกตเป็นชุดราตรีจากแบรนด์ SIRIVANNAVARI โดยคดีนี้มีผู้ร้องทุกข์กล่าวโทษ คือ นพดล พรหมภาสิต เลขาธิการจากกลุ่มศูนย์ช่วยเหลือด้านกฎหมายผู้ถูกล่วงละเมิด bully ทางสังคมออนไลน์ (ศชอ.) ปัจจุบัน 'วารุณี' ถูกควบคุมตัวระหว่างวันที่ 28 มิ.ย. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวมระยะเวลา 38 วัน 

'ประวิตร' คดีเผาป้อม ตร.

'ประวิตร' พนักงานขนสินค้า อายุ 20 ปี ถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์ อยู่ที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ มาตั้งแต่วันที่ 11 ก.ค. 2566 หลังจากศาลชั้นต้น (ศาลอาญา) พิพากษาจำคุก 12 ปี 8 เดือน ก่อนลดเหลือ 6 ปี 4 เดือน เพราะให้การรับสารภาพ ในคดีที่ถูกฟ้องว่าเผาป้อมตำรวจจราจรใต้ทางด่วนดินแดง ในการชุมนุม #คาร์ม็อบใหญ่ไล่ทรราช เมื่อวันที่ 10 ส.ค. 2564 ปัจจุบัน ประวิตร ถูกจำคุกตั้งแต่ 11 ก.ค. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 รวมระยะเวลา 25 วัน

'วัฒน์' มาตรา 112 โพสต์ชม ร.9 วิจารณ์ ร.10  

'วัฒน์' ช่างตัดผม วัย 29 ปี ถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์ อยู่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ มาตั้งแต่วันที่ 17 ก.ค. 2566 หลังจากที่ศาลชั้นต้น (ศาลอาญา) พิพากษาจำคุก 3 ปี ลดเหลือ 1 ปี 6 เดือน เพราะให้การรับสารภาพ แต่ไม่รอลงอาญา ในคดีมาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) ซึ่งถูกฟ้องจากการโพสต์ข้อความในเฟซบุ๊กมีเนื้อหาชื่นชมในหลวงรัชกาลที่ 9 แต่วิพากษ์วิจารณ์ในหลวงรัชกาลที่ 10 เมื่อวันที่ 18 ต.ค. 2563 ปัจจุบัน วัฒน์ ถูกจำคุกตั้งแต่ 17 ก.ค. 2566 จนถึง 4 ส.ค. 2566 ระยะเวลา 19 วัน