กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยงและฝ่ายต่อต้านถือฤกษ์วันกองทัพพม่า 27 มี.ค. ยึดตัวเมืองผาปูน เมืองทางตอนเหนือของรัฐกะเหรี่ยง อย่างไรก็ตามรอบนอกเมืองผาปูนยังมีทหารพม่าเคลื่อนไหวอยู่อย่างน้อย 4 กองพัน และทำให้ขณะนี้ตัวเมืองศูนย์กลางบริหารราชการในรัฐกะเหรี่ยง 4 เมือง อยู่ภายใต้การยึดครองของกองทัพกะเหรี่ยงแล้ว 1 เมือง และมีการสู้รบกันอยู่อีก 2 เมืองคือเมียวดี กับกอกะเร็ก

แฟ้มภาพทหารกองทัพปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยง KNLA กองพลน้อยที่ 5 ภาพถ่ายเมื่อ 31 ม.ค. 2557

กองทัพปลดปล่อยแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNLA) ซึ่งเป็นปีกทางการทหารของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง (KNU) และกองกำลังฝ่ายต่อต้านระบุว่าสามารถยึดตัวเมืองผาปูน (Hpapun) ศูนย์กลางของจังหวัดผาปูน หรือที่ KNU เรียกว่า จังหวัดมือตรอจากกองทัพพม่า เมื่อวันพุธที่ผ่านมา (27 มี.ค.) ซึ่งตรงกับวันกองทัพพม่า ครบรอบปีที่ 79

ตัวเมืองผาปูน ศูนย์กลางบริหารจังหวัดผาปูน รัฐกะเหรี่ยง | ที่มา: Google Maps

โดยหลังจากยึดตัวเมืองผาปูนได้ ต่อมาเมื่อวันที่ 28 มี.ค. กองกำลัง KNLA และฝ่ายต่อต้านโจมตีฐานที่มั่นของกองทัพพม่าที่ฐานทัพบนเนินเขายุทธศาสตร์ และฐานของกองพันทหารราบที่ 19 นอกเมืองผาปูน ทั้งนี้จากคำแถลงของโฆษกสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง ซอว์ เคเล็ล เซ อย่างไรก็ตามโฆษกของ KNU ระบุด้วยว่า กองทัพพม่าใช้การโจมตีทางอากาศภายหลังจากสูญเสียเมืองผาปูน

อย่างไรก็ตาม การยึดตัวเมืองผาปูน ไม่ได้ทำให้กองทัพพม่าถอนกำลังออกจากจังหวัดผาปูนหรือหมื่นตรอไปจนหมดสิ้น ทั้งนี้ในรายงานของเมียนมานาว ระบุว่า ทหารพม่า ยังมีกองพันทหารราบเบาอย่างน้อย 4 กองพัน ที่เคลื่อนไหวอยู่ในจังหวัดผาปูน

ทั้งนี้ตัวเมืองผาปูน เป็นตัวเมืองห่างไกลของรัฐกะเหรี่ยง โดยห่างจากตัวเมืองผาอัน (Hpa-An) หรือเมืองพัน เมืองหลวงของรัฐกะเหรี่ยงไปทางทิศเหนือประมาณ 176 กม. สำหรับเมืองผาปูนอยู่ติดต่อกับภาคพะโค และรัฐกะเรนนี และทางทิศตะวันออกใกล้กับชายแดนไทย-พม่า ตรงข้าม อ.แม่สะเรียง และ อ.สบเมย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ทั้งนี้เมื่อ 70 ปีที่แล้ว สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง KNU เคยตั้งกองบัญชาการใหญ่อยู่ที่ผาปูน หลังจากล่าถอยมาจากตองอู ต่อมาถูกกองทัพพม่ายึดตัวเมืองผาปูนได้เกือบ 70 ปี ก่อนที่ล่าสุดฝ่ายทหารกะเหรี่ยงจะกลับมายึดคืนได้ดังกล่าว

สำหรับตัวเมืองผาปูนเป็นศูนย์กลางของสำนักงานรัฐบาลพม่า ริมแม่น้ำยุนสะลิน มีค่ายทหารยุทธศาสตร์หลายแห่ง และห่างออกไปทางทิศเหนือประมาณ 25 กม. จะเป็นที่ตั้งของบ้านเดบูหนอ ซึ่งเป็นศูนย์กลางบริหารจังหวัดผาปูน หรือที่สหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยงเรียกว่าจังหวัดมือตรอ และเป็นฐานที่มั่นสำคัญของกองกำลัง KNLA กองพลน้อยที่ 5 ที่มีผู้นำคือ พล.อ.บอจ่อแฮ รองผู้บัญชาการ KNLA

โดยกองกำลัง KNLA ปิดล้อมที่มั่นของทหารพม่ารอบเมืองผาปูนมาตั้งแต่วันที่ 20 มี.ค. ที่ผ่านมา และมีรายงานว่าการโจมตีทางอากาศของกองทัพพม่า ทำให้พลเรือนที่เมืองผาปูนได้รับความสูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สิน

อนึ่งหลังรัฐประหาร 1 ก.พ. 2564 กองกำลัง KNLA กองพลน้อยที่ 5 เคยถือฤกษ์วันกองทัพพม่า 27 มี.ค. 2564 ยึดฐานที่มั่นกองทัพพม่า สังกัดกองพันทหารราบที่ 73 หรือฐานเซหมื่อท่า เลยท่าเรือบ้านแม่นึท่า ริมแม่น้ำสาละวิน ตรงข้าม อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอนขึ้นไปทางทิศเหนือประมาณ 2 กม. ทำให้กองทัพพม่าตอบโต้ด้วยการโจมตีทางอากาศบ้านเดบูหนอ ที่เป็นศูนย์กลางบริหารจังหวัดมือตรอ ของสหภาพแห่งชาติกะเหรี่ยง ทำให้มีผู้เสียชีวิต 2 ราย บาดเจ็บกว่า 20 คน มีบ้านเรือนเสียหาย ให้ชาวบ้านที่บ้านเดบูหนอ ต้องอพยพหลบซ่อนตามป่าเขาเนื่องจากเกรงความไม่ปลอดภัย [อ่านเพิ่มเติม]

ทั้งนี้จังหวัดผาปูน หรือหมื่อตรอ ยังเป็นที่ตั้งของอุทยานสันติภาพสาละวิน (Salween Peace Park) กินพื้นที่ 6,000 ตารางกิโลเมตร โดยชุมชน และภาคประชาสังคมในจังหวัดหมื่อตรอ รัฐกะเหรี่ยงจัดทำประชาพิจารณ์ และประกาศจัดตั้งอุทยานสันติภาพสาละวินเมื่อเดือนธันวาคมปี 2561 และยังเคยได้รับรางวัล Equator Prize ของสำนักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (UNDP) เมื่อปี 2563 ด้วย โดยรางวัลนี้ UNDP จะมอบให้ชุมชนที่ทำเรื่องการจัดการทรัพยากร เพื่อลดปัญหาความยากจน ขจัดความเหลื่อมล้ำ การดูแลรักษาพื้นที่ป่า ตลอดจนรักษาความหลากหลายทางชีวภาพ

ที่มา:
KNLA Claims Seizure of Karen Town While Myanmar Junta Celebrates, The Irrawaddy, 28 March 2024
Ethnic Karen-led forces seize Hpapun town from military, Myanmar Now, 29 March 2024