เปิดหน้าประวัติศาสตร์การเผาตัวเองประท้วงทางการเมืองทั้งในไทยและเทศ หลังล่าสุดทหารอเมริกันรายหนึ่งเผาตัวเองประท้วงหน้าสถานทูตอิสราเอลจนเสียชีวิต เพื่อประท้วงสงครามที่อิสราเอลโจมตีปาเลสไตน์
กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ เปิดเผยว่า แอรอน บุชเนลล์ ทหารอเมริกัน ที่จุดไฟเผาตัวเอง เพื่อประท้วงสงคราม เสียชีวิตแล้ว บุชเนลล์ เป็นทหารอากาศกองทัพสหรัฐฯ ที่ทำการจุดไฟเผาตัวเองเมื่อวันที่ 25 ก.พ. ที่ผ่านมา เพื่อประท้วงการที่อิสราเอลโจมตีชาวปาเลสไตน์ในฉนวนกาซ่า สาเหตุของจากเสียชีวิตมาจากการบาดเจ็บจากการจุดไฟเผาตัวเอง
บุชเนลล์ จุดไฟเผาตัวเองที่หน้าสถานเอกอัครราชทูตอิสราเอลในกรุงวอชิงตัน ดีซี พร้อมกับถ่ายวิดีโอไลฟ์สดผ่านโซเชียลมีเดีย “Twitch” (ทวิตช์) โดยระบุว่าจะไม่ยอมมีส่วนร่วมกับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่อิสราเอลกระทำต่อปาเลสไตน์อีกต่อไป รวมถึงมีการตะโกนซ้ำๆ ว่า "ปลดปล่อยปาเลสไตน์"
หลังการเสียชีวิตของ บุชเนลล์ ก็มีผู้ประท้วงต่อต้านสงครามปาเลสไตน์ทำการไว้อาลัยให้กับบุชเนลล์ ที่หน้าสถานทูตฯ อิสราเอล มีการวางดอกไม้และพวงหรีด บรรยากาศเป็นไปอย่างสงบนิ่ง โดยที่ยังคงมีการวางป้ายและถือป้ายประท้วงสงคราม
นี่ไม่ใช่การเผาตัวตายเพื่อประท้วงสงครามปาเลสไตน์ครั้งแรก ก่อนหน้านี้เมื่อวันที่ 1 ธ.ค. 2566 มีหญิงไม่ทราบชื่อรายหนึ่งเผาตัวเองประท้วงที่หน้าสถานกงสุล เมืองแอตแลนตา รัฐจอร์เจีย หลังจากที่เธอทำการประท้วงที่หน้าสถานทูต โดยที่มีธงปาเลสไตน์ตกอยู่ในสถานที่ประท้วง ตำรวจระบุว่า เหตุที่เกิดขึ้นไม่น่าจะเป็นการก่อการร้าย แต่ "น่าจะเป็นการประท้วงทางการเมืองแบบสุดขั้ว"
การเผาตัวเองประท้วงนี้มีประวัติศาสตร์มายาวนาน และยังเคยเกิดขึ้นหลายครั้ง แม้แต่ในยุคหลังคริสต์ทศวรรษที่ 2020 โดยมีหลายประเด็นและข้อเรียกร้อง ไม่ว่าจะเป็นความเจ็บแค้นจากการถูกกดขี่ปราบปรามทางการเมือง ความลำบากยากแค้นทางเศรษฐกิจ การต่อต้านสงครามอย่างเช่นสงครามเวียดนาม การประท้วงการถูกกีดกันเลือกปฏิบัติ การประท้วงความไม่เป็นธรรมในสังคม ไปจนถึงการประท้วงเรื่องโลกร้อน
กรณีที่มีชื่อเสียงมากและจุดชนวนการเป็นการประท้วงใหญ่ในหลายประเทศในภูมิภาคแถบนั้นคือกรณีของ โมฮัมเหม็ด บูอาซีซี คนขายผลไม้ผู้จุดไฟเผาตัวเองประท้วงรัฐบาลตูนีเซีย จนทำให้เกิดแรงบันดาลใจในประเทศใกล้เคียงให้พวกเขาลุกฮือประท้วงต่อต้านรัฐบาลของตนเองจนกลายเป็นปรากฏการณ์ "อาหรับสปริง" ในปี 2554
ถึงแม้ว่าการเผาตัวเองประท้วงจะมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับศาสนาฮินดู และประวัติศาสตร์ศาสนาคริสต์ ที่ย้อนกลับไปได้หลายพันปีก่อน แต่หนึ่งในการเผาตัวเองประท้วงที่เป็นที่รู้จักมากที่สุดในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ คือ กรณีพระเวียดนาม ทิก กว่าง ดึ้ก (Thich Quang Duc) เผาตัวเองประท้วงที่เมืองไซ่ง่อน ในปี 2506 เพื่อประท้วงการปราบปรามพุทธศาสนาโดยรัฐบาลเวียดนามใต้ในยุคนั้นที่ได้รับการหนุนหลังจากสหรัฐฯ จากนั้น ก็มีพระหลายรูปที่ประท้วงตามด้วยวิธีเดียวกัน
พระทิ๊ก กว่าง ดึ๊ก เผาตัวเองประท้วงรัฐบาลเวียดนาม เมื่อปี ค.ศ. 1963 หรือ พ.ศ. 2506 (ถ่ายโดย มัลคอม บราวน์)
ภาพการประท้วงของ ทิก กว่าง ดึ้ก กลายเป็นหนึ่งในภาพถ่ายที่ตราตรึง และหลอกหลอนอยู่ในสำนึกของผู้คนมากที่สุดภาพหนึ่ง ไมเคิล บิกก์ส ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านสังคมวิทยาที่มหาวิทยาลัยอ็อกฟอร์ด กล่าวว่า ในขณะที่ชาวอเมริกันทั่วไปจะบอกว่าพวกเขาต่อต้านคอมมิวนิสต์สนับสนุนประชาธิปไตย พอพวกเขาเห็นภาพพระที่ประท้วงรัฐบาลอเมริกันด้วยการพลีชีพตัวเองแบบนี้แล้ว มันก็จะทำให้พวกเขารู้สึกสะพรึง
ในยุคสมัยสงครามเวียดนามก็เคยมีชาวอเมริกันชื่อ นอร์มัน มอร์ริสัน เผาตัวเองประท้วงหน้าเพนทากอน เพื่อประท้วงสงครามเวียดนาม
อีกกรณีหนึ่งที่เกิดขึ้นสิบกว่าปีที่ผ่านมา คือกรณีพระทิเบตจุดไฟเผาตัวเองเพื่อประท้วงการที่จีนใช้อำนาจปกครองทิเบต จนนำมาซึ่งการประท้วงใหญ่ในทางตะวันตกของจีน มีพระรวมแล้วมากกว่า 100 รูป ที่เผาตัวเองประท้วงตลอดช่วงเวลาหลายปีถัดจากนั้น
สำหรับในไทยนั้นเคยมีกรณีของ สังเวียน รักษาเพ็ชร (ป้าสังเวียน) เกษตรกรที่มาร้องเรียนเรื่องหนี้สินกับรัฐบาลเผาตัวเองประท้วงเมื่อวันที่ 15 ต.ค. 2557 และก่อนหน้านี้ก็เคยมีกรณีการจุดไฟเผาตัวเอง เพื่อประท้วงทางการเมืองอื่นๆ เช่น กรณี แมน ตรวจมรรคา เมื่อปี 2551 และกรณี ธนาวุฒิ คลิ้งเชื้อ นักศึกษารามคำแหง ในปี 2533 ที่จุดไฟเผาตัวเองเพื่อประท้วงผู้นำรัฐบาลในสมัยนั้นคือ พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ ในการชุมนุมรำลึกครบรอบ 17 ปี เหตุการณ์ 14 ตุลาฯ
เรียบเรียงจาก
The History of Self-Immolation as Political Protest, Time, 26-02-2024
https://time.com/6835364/self-immolation-history-israel-hamas-war/
Demonstrators Rally Outside Israeli Embassy Following Self-Immolation Protest of US Airman, Voice of America, Youtube, 28-02-2024
https://www.youtube.com/watch?v=gF0WGKglU_Q
Protester sets self on fire outside Israeli consulate in Atlanta, suffers critical burns, PBS, 02-12-2023
ข้อมูลบางส่วนจาก
"ทหารอเมริกัน" เสียชีวิต หลังจุดไฟเผาตัวประท้วงสงครามกาซา, ไทยพีบีเอส, 27-02-2024
https://www.thaipbs.or.th/news/content/337466
ป้าสังเวียนเผาตัวประท้วงหน้าทำเนียบ-เสียชีวิตแล้วหลังรับการรักษา 5 เดือน
https://prachatai.com/journal/2015/03/58411
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_political_self-immolations
ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)