อะไรคือโลกแห่งความจริง เรามักคิดว่าเมื่อหลับและฝันเราอยู่ในโลกแห่งความฝัน ความฝันขณะที่หลับย่อมไม่ใช่ความจริง เรารู้ว่าเรื่องราวในความฝันไม่ใช่ความจริง ก็เพราะว่าสิ่งที่เรารับรู้ในความฝันต่างจากที่เรารับรู้ในขณะที่ตื่นอยู่ แต่เรารู้ได้อย่างไรว่าโลกขณะที่ตื่นอยู่ไม่ใช่เป็นเพียงความฝัน

เช่น เราอาจกำลังฝันไปว่าตนเองเป็น “มนุษย์” เนื่องจากเราอาจเคยเรียนรู้มาว่า ความหมายของ “มนุษย์” ในโลกสมัยใหม่ คือโลกยุคศตวรรษที่ 17, 18 เป็นต้นมา ความเป็นมนุษย์หมายถึง ความเป็นปัจเจกบุคคลที่มีเจตจำนงอิสระในการกำหนดตนเอง (autonomous will)

เพื่อปกป้องความเป็นมนุษย์ในความหมายดังกล่าว คณะกรรมาธิการสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (UN’s Human Rights Commission) ได้ร่างกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมืองที่ระบุให้ “การกำหนดเจตจำนงของตัวเอง” ของปัจเจกบุคคลเป็น “สิทธิ” ที่ต้องได้รับการคุ้มครอง ดังข้อความในมาตรา 1 ว่า

ประชาชนทั้งปวงมีสิทธิในการกำหนดเจตจำนงของตนเอง โดยอาศัยสิทธินั้น ประชาชนจะกำหนดสถานะทางการเมืองของตนอย่างเสรี รวมทั้งดำเนินการอย่างเสรีในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมของตน

เมื่อเราตื่นอยู่ เรารู้ตัวว่าตนเองกำลังมีชีวิตอยู่ในศตวรรษที่ 21 และเราคือมนุษย์สมัยใหม่ที่เป็น Subject หรือเป็นองค์ประธานผู้กระทำที่มีเจตจำนงอิสระของตนเอง มีสิทธิ์ที่จะคิด พูด ทำอย่างเสรี มีสิทธิ์เลือกการมีชีวิตที่ดีตามแนวทางของตนเอง มีสิทธิ์ที่จะมีส่วนร่วมทางการเมืองและอื่นๆ เพราะเราคือมนุษย์ที่เป็น Subject ไม่ใช่ Object ผู้ถูกกระทำหรือมนุษย์ที่ถูกใช้เป็นเครื่องมือดังมนุษย์ยุคทาส

แต่จู่ๆ เมื่อเจ้าหน้าที่รัฐมาเคาะประตูบ้าน ตั้งคำถามว่า “คุณไปกดไลค์...ใช่ไหม รู้หรือเปล่าว่าคุณอาจมีความผิดร้ายแรง!” เราจึงสะดุ้งตื่นจากสภาวะที่ไม่ได้กำลังนอนหลับ แล้วก็นึกทบทวนความหมายของความเป็น “มนุษย์” ในโลกสมัยใหม่ว่าคือมนุษย์ที่มีเหตุผล อิสรภาพ และศักดิ์ศรีในตัวเอง มีโลกของเสรีภาพเป็น “พื้นที่เพื่อการเติบโต” แต่นี่คือความฝัน ไม่ใช่ความจริง

เพราะความจริงคือ เรามีชีวิตอยู่อย่างไม่สามารถจะเป็น “มนุษย์” ในความหมายสมัยใหม่ได้!  

0000