จัดอันดับเสรีภาพสื่อ-ไทยร่วงมาอยู่อันดับ 142 ผลพวงรัฐควบคุม-คุกคามหนัก

องค์กรผู้สื่อข่าวไร้พรมแดนจัดอันดับเสรีภาพสื่อโลก ไทยยู่อันดับ 142 ร่วงลงมา 6 อันดับจากปีก่อน เหตุเพราะรัฐควบคุม คุกคามหนัก ขณะที่ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกติดอันดับโลกด้านคุกคามสื่อหลายประเด็น นับเป็น “หลุมดำของข้อมูลและข่าวสาร” เลขาธิการสื่อไร้พรมแดนชี้ ประชาธิปไตยถดถอย เผด็จการผงาด ทำสื่อทั่วโลกอยู่ยาก

เมื่อวันที่ 26 เม.ย. ที่ผ่านมา องค์กรผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน (Reporter Without Borders: RSF) ประกาศดัชนีเสรีภาพของสื่อทั่วโลกประจำปี 2017 ในรายงานระบุว่า เสรีภาพสื่อของไทยได้คะแนน 44. 69 อยู่อันดับที่ 142 จาก 180 ประเทศ ต่ำกว่าพม่าซึ่งอยู่อันดับที่ 131 และกัมพูชาอันดับที่ 132 โดยไทยหล่นจากอันดับที่ 136 จากปีที่แล้ว

RSF ระบุว่าสื่อไทยนั้น “ถูกปิดปากด้วยความสงบและระเบียบ” ภายใต้รัฐบาล คสช. และหัวหน้าคณะ คสช. พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่ RSF ระบุว่าเป็น “นักล่าเสรีภาพสื่อ (Press freedom predator) สื่อและประชาชนถูกควบคุมอย่างถาวร มีการเรียกไปสอบสวนและกักขังตามอำเภอใจบ่อยครั้ง การวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล คสช. มักจะถูกตอบโต้ด้วยการใช้มาตรการที่รุนแรงผ่านกลไกนิติบัญญัติและกระบวนการยุติธรรมจากคำสั่งของ คสช. นอกจากนี้ พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ฉบับแก้ไขล่าสุดยังให้อำนาจรัฐในการเซ็นเซอร์และตรวจสอบสื่อมากขึ้น นอกจากนั้น กฎหมายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 กลายเป็นเครื่องมือในการป้องปรามสื่อและนักกิจกรรมบนพื้นที่ออนไลน์

กระแสโลกเลี้ยวขวาทำสื่ออยู่ยาก

RSF ระบุว่า กระแสเลี้ยวขวา หรือภาวะประชาธิปไตยถดถอยในหลายปีที่ผ่านมาได้คุกคามเสรีภาพสื่อ เพราะรัฐเข้ามาตรวจสอบและละเมิดสิทธิการสงวนตัวตนของแหล่งข่าวมากขึ้น เสรีภาพสื่อลดลงในทุกประเทศที่มีผู้นำประเภทเผด็จการ เช่นโปแลนด์ที่ใช้สื่อวิทยุ โทรทัศน์สาธารณะเป็นเครื่องมือดำเนินโฆษณาชวนเชื่อจากทางรัฐ และใช้มาตรการทางการเงินบีบสื่อที่ไม่เห็นด้วยกับรัฐบาล และตุรกีภายใต้ประธานาธิบดีเรเซป ตอยยิบ เออร์โดกัน ที่ปีนี้ได้อันดับที่ 155 ที่มีมาตรการจับกุมสื่อจนได้ชื่อว่าเป็นคุกสำหรับสื่อที่ใหญ่ที่สุดในโลกไปแล้ว

คริสตอฟ เดโลอาร์ เลขาธิการ RSF กล่าวว่า “กระแสที่ประชาธิปไตยกำลังอยู่บนจุดพลิกผันเป็นสัญญาณเตือนให้คนที่มีความเข้าใจอยู่แล้วว่า ถ้าเสรีภาพสื่อไม่ถูกคุ้มครองแล้ว ก็ไม่สามารถการันตีว่าเสรีภาพอื่นๆ จะปลอดภัย”

สื่อถูกคุกคามหนักที่สุด เอเชีย-แปซิฟิกแย่เป็นที่สาม แต่โหดทะลุสถิติโลกหลายรายการ

รายงานระบุว่า อัตราของสื่อที่ถูกควบคุมและล่วงละเมิดทั่วโลกสูงขึ้น 14 เปอร์เซนต์ตลอด 5 ปีที่ผ่านมา ปีที่แล้วมีจำนวนประเทศที่เข้าเกณฑ์เสรีภาพสื่อย่ำแย่ลงถึง 2 ใน 3 ในขณะที่จำนวนประเทศที่เสรีภาพสื่ออยู่ในระดับดี หรือดีพอใช้ ตกลงมา 2.3 เปอร์เซนต์

ภูมิภาคเอเชียตะวันออกมีการล่วงละเมิดสื่อมากที่สุดเป็นอันดับ 3 แต่มีตัวเลขที่เป็นสถิติโลกหลายรายการ ดังนี้

จีนและเวียดนาม(อันดับที่ 176 และ 175 ตามลำดับ) คุมขังนักข่าวและบล็อกเกอร์ (blogger) มากที่สุดในโลก

ปากีสถาน ฟิลิปปินส์และบังกลาเทศ (อันดับที่ 139 127 และ 146 ตามลำดับ)เป็นประเทศที่สื่อตกอยู่ในสภาวะอันตรายมากที่สุดในโลก

ภูมิภาคเอเชียมีจำนวนผู้นำเป็นนักล่าเสรีภาพสื่อมากที่สุดในโลก หมายรวมถึงจีน เกาหลีเหนือและลาวด้วย (อันดับที่ 176 180 และ 170 ตามลำดับ) โดย RSF ระบุว่า ภูมิภาคนี้เป็น “หลุมดำของข้อมูลและข่าวสาร”

ดัชนีชี้วัดของ RSF ในระดับภูมิภาคและโลกนับจากคะแนนที่ผู้เชี่ยวชาญทั่วโลกประเมินจากแบบสอบถาม บวกกับการนำเอาการวิเคราะห์เชิงคุณภาพมาสนับสนุน โดยคะแนนบ่งบอกถึงระดับความตึงเครียดและการล่วงละเมิดเสรีภาพสื่อ ยิ่งมีคะแนนสูงมากเท่าไหร่ก็ยิ่งแย่เท่านั้น โดยประเทศที่สื่ออยู่ในสภาวะที่ดีที่สุดได้แก่นอร์เวย์ โดยมีคะแนนเพียง 7.60 ในขณะที่ลำดับสุดท้าย ได้แก่ เกาหลีเหนือ มีคะแนนสูงถึง 84.98

 

แปลและเรียบเรียงจาก

Reporter Without Border, 2017 World Press Freedom Index, https://rsf.org/en/ranking#

Reporter Without Border, Thailand: Gagged by “Peace and Order”, https://rsf.org/en/thailand

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
ข่าวรอบวัน
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท