หมุดคณะราษฏรถูกรื้อถอน พบหมุดใหม่ “ประชาชนสุขสันต์หน้าใส” มาฝังแทนที่

หมุดคณะราษฎรหายไป พบหมุดใหม่ เขียนว่า “ประชาชนสุขสันต์หน้าใส-ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดีในวงศ์ตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องทำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง” มาฝังแทนที่ ไร้คำว่า “ประชาธิปไตย”

ภาพจากเฟซบุ๊กแฟนเพจ หมุดคณะราษฎร

ภาพในมุมใกล้เคียงกันก่อนที่จะมีการร้อถอดหมุดคณะราฎรออก

14 เม.ย. 2560 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ที่บริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า ที่ตั้งของหมุดคณะราษฎร ซึ่งเป็นหมุดกลมสีทองเหลือง ฝังลงบนพื้น กลางถนน ระหว่างฐานของพระบรมรูปทรงม้าและประตูทางเข้า สนามเสือป่า ที่ตั้งกองบัญชาการทหารสูงสุดในอดีต เพื่อเป็นที่ระลึกถึงจุดที่ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา หัวหน้าคณะราษฎร ประกาศเปลี่ยนระบบการปกครองจากสมบูรณาญาสิทธิราชย์เป็นระบอบประชาธิปไตย และอ่าน "ประกาศคณะราษฎร" ฉบับแรก เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2475 ได้หายไป โดยข้อความในหมุดคณะราษฎรที่หายไปนั้นได้เขียนข้อความไว้ว่า "24 มิถุนายน 2475 เวลาย่ำรุ่ง ณ ที่นี้ คณะะราษฎรได้ก่อกำเนิดรัฐธรรมนูญเพื่อความเจริญของชาติ"

ขณะที่ได้มีหมุดใหม่มาแทนที่ โดยในหมุดดังกล่าวได้เขียนข้อความว่า “ขอให้ประเทศสยามจงเจริญยั่งยืนตลอดไป ประชาชนสุขสันต์หน้าใส เพื่อเป็นพลังของแผ่นดิน” และ “ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดีในวงศ์ตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องคำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง”

ผู้สื่อข่าวรายงานเพิ่มเติม สำหรับข้อความในวงขอบนอกที่เขียนว่า "ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดี ในวงศ์ตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องทำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง" ตรงกับข้อความในพระราชลัญจกรประจำเครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ ในสมัยรัชกาลที่ 5

พระราชลัญจกรประจำเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ม.จ.ก.

ซึ่งในพระราชลัญจกรนั้นบริเวณขอบจักรมีอักษรเป็นคาถาภาษิตสำหรับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ คือ "ติรตเนสกรฏฺเฐจ สมฺพํเสจมมายนํ สกราโชชุจิตฺตญฺจ สกรฏฺฐาภิวัฑฺฒนํ" ซึ่งแปลว่า "ความนับถือรักใคร่ในพระรัตนตรัยก็ดี ในรัฐของตนก็ดี ในวงศ์ตระกูลของตนก็ดี มีจิตซื่อตรงในพระราชาของตนก็ดี ย่อมเป็นเครื่องทำให้รัฐของตนเจริญยิ่ง"

อย่างไรก็ตามยังไม่มีรายงานว่าหน่วยงานใดเป็นผู้รื้อถอดหมุดคณะราษฎรออก และนำหมุดใหม่มาแทนที

ด้านมติชนออนไลน์ ได้สอบถามไปยังนายบันลือ สุขใส ผู้อำนวยการเขตดุสิต เปิดเผยว่า ทางเขตฯได้ทราบว่ามีการเปลี่ยนหมุดคณะราษฎรแล้ว แต่ทางเขตฯไม่ได้เป็นผู้เปลี่ยน ซึ่งขณะนี้ทางเขตกำลังรอรายละเอียดและข้อมูลที่ชัดเจนอยู่ว่าหน่วยงานใดเป็นผู้เปลี่ยนหมุดพร้อมข้อความดังกล่าว และหากทราบรายละเอียดที่ชัดเจนแล้ว ทางเขตจะได้แจ้งให้ประชาชนทราบต่อไป

ขณะที่นายอนันต์ ชูโชติ อธิบดีกรมศิลปากร กล่าว กรมศิลป์ฯไม่ทราบเรื่องดังกล่าว และหากมีการเปลี่ยนแปลงข้อความในหมุดดังกล่าวจริงก็ไม่ต้องแจ้งให้กรมศิลป์ฯรับทราบ เพราะไม่ใช่พื้นที่ที่กรมศิลป์ดูแล ทางกรมศิลป์ดูแลเฉพาะองค์อนุสาวรีย์พระบรมรูปทรงม้าเท่านั้น นอกเหนือจากนั้นไม่ได้อยู่ในความดูแลของกรมศิลป์ ส่วนบริเวณหมุดอยู่ในความดูแลของหน่วยงานใดนั้น ตนไม่ทราบ

สำหรับหมุดคณะราษฎร ซึ่งถูกขนานนามว่าเป็น "ศิลปกรรมชิ้นแรกๆ ในยุคแห่งคณะราษฎร" นั้น มีการประกอบพิธีฝังหมุดเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2479 โดยมีพระยาพหลพลพยุหเสนา นายกรัฐมนตรีสมัยนั้นและเป็นหัวหน้าคณะราษฎรเป็นผู้ฝังหมุด ตามที่มีรายงานในหนังสือพิมพ์ประชาชาติ และต่อมาในปี 2481 มีประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีลงวันที่ 18 กรกฎาคม 2481 ให้วันที่ 24 มิถุนายนของทุกปี เป็น "วันชาติ" นับแต่นั้นมา ก่อนที่วันชาติถูกเปลี่ยนไปเป็นวันคล้ายวันพระราชสมภพของพระมหากษัตริย์ เมื่อปี พ.ศ. 2503 ในสมัยการปกครองของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

โดยหมุดดังกล่าวเริ่มกลับมามีบทบาทโดยเฉพาะเป็นสถานที่จัดงานรำลึกเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงการปกครอง โดยในวันที่ 24 มิ.ย. ของทุกปีช่วงวิกฤติการเมืองปัจจุบันจะมีการจัดงานรำลึกบริเวณดังกล่าว และมีการแสดงออกทางการเมืองบริเวณนั้นด้วย

อย่างไรก็ตามมีผู้พยายามทำลายหมุดดังกล่าวมาโดยตลอด เช่น มีการนำวัสดุสีดำมาลาดทับ การนำของแข็งมาขีดจนเป็นรอยจำนวนมาก รวมทั้งการปฏิบัติการเชิงสัญลักษณ์ เช่น นำพระมาสวดทำพิธีสะกด โดยเมื่อต้นปี 2558 ในเฟสบุ๊กของ สมบัติ บุญงามอนงค์ หรือ บ.ก.ลายจุด มีการเปิดโปงว่า ได้มีชาวบ้านกลุ่มหนึ่งเข้าไปทำพิธีกับหมุดคณะราษฎรที่ฝังไว้บริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า โดยนายสมบัติระบุว่าเป็นการทำพิธีถอนหมุดออก โดยเป็นการทำพิธีตามความเชื่อของคนกลุ่มดังกล่าว

ภาพ ชาวบ้านกลุ่มหนึ่งกำลังทำพิธีกับหมุดคณะราษฎร

ขณะที่เมื่อวันที่ 31 ต.ค. 2559 เทพมนตรี ลิมปพยอม นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ โพสต์ภาพหมุดปฏิวัติ 2475/หมุดคณะราษฎร ผ่านเฟซบุ๊ก 'Thepmontri Limpaphayorm' และพิมพ์ข้อความว่า "ประกาศหาเจ้าของ ถ้าไม่มาขุดเอาไป ภายในวันที่ 30 ธ.ค. 2559 ผมกับเพื่อนๆ ถือว่าไม่มีเจ้าของ จะไปเอาออกหรือทำให้หมดสภาพเอง ถ้ายังอยากเก็บรักษาไว้ รีบขุดออกไปเสียให้พ้น"

โดย ก่อนหน้านั้น เทพมนตรี โพสต์ถามผ่านเฟซบุ๊กดังกล่าวด้วยว่า มีผู้แสดงความเห็นกับเขาว่า ตั้งแต่คณะราษฎรปฏิวัติ 2475 มาถึงปัจจุบัน ก็เป็นเวลาประมาณ 85 ปีแล้ว เราได้นักการเมือง รัฐมนตรี นายกรัฐมนตรี ที่โกงกินบ้านเมืองมามากมาย สมควรที่จะถอนหมุดอันนี้ออกหรือไม่ มีคนพูดกันว่าหมุดอันนี้เป็นความอัปยศของระบอบประชาธิปไตยก็มี คิดเห็นประการใดบ้าง

ร่วมบริจาคเงิน สนับสนุน ประชาไท โอนเงิน กรุงไทย 091-0-10432-8 "มูลนิธิสื่อเพื่อการศึกษาของชุมชน FCEM" หรือ โอนผ่าน PayPal / บัตรเครดิต (รายงานยอดบริจาคสนับสนุน)

ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่:
Facebook : https://www.facebook.com/prachatai
Twitter : https://twitter.com/prachatai
YouTube : https://www.youtube.com/prachatai
Prachatai Store Shop : https://prachataistore.net
สนับสนุนประชาไท 1,000 บาท รับร่มตาใส + เสื้อโปโล

ประชาไท