องค์กรชุมชนไทใหญ่ระบุพม่าเตรียมสร้างเขื่อนหนองผา 1,200 เมกกะวัตต์ส่งไฟขายจีน ทำอีไอเอแบบปิดลับ กลุ่มชาติพันธุ์ในรัฐฉานเขียนจดหมายเปิดผนึกถึงอองซานซูจีให้ยกเลิกสร้างเขื่อนในพื้นที่สู้รบ หวั่นชาวบ้านต้องอพยพเยอะ แผ่นดินไหวเขื่อนแตก

เมื่อวันที่ 23 ส.ค.2559  ที่สโมสรผู้สื่อข่าวต่างประเทศประจำประเทศไทย (FCCT) องค์กรชุมชนไทใหญ่ (Shan community groups) จัดแถลงข่าวเรื่องข้อกังวลเกี่ยวกับการเตรียมการลับๆ เพื่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำสาละวิน ทางตอนเหนือของรัฐฉานซึ่งยังมีการทำสงคราม เพื่อส่งไฟไปขายในประเทศจีน

ภาพจาก องค์กรชุมชนไทใหญ่ : แผนที่แสดงแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ในพม่า รอยเลื่อนใกล้เขื่อนหนองผา

องค์กรชุมชนไทใหญ่ ระบุว่า ในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา บริษัทไฮโดรไชน่าซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจจากจีนได้เดินหน้าตามแผนการสร้างเขื่อนหนองผา กำลังการผลิต 1,200 เมกกะวัตต์ ในพื้นที่ที่มีความขัดแย้งมากที่สุดแห่งหนึ่งในรัฐฉาน และยังเป็นพื้นที่ที่มีการสู้รบอย่างต่อเนื่องระหว่างกองทัพรัฐบาลพม่ากับกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธทางฝั่งตะวันตกของพื้นที่เขื่อน และพื้นที่หยุดหยิงที่เปราะบางระหว่างกองทัพรัฐบาลพม่ากับกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธทางฝั่งตะวันตกของพื้นที่เขื่อน และพื้นที่หยุดยิงที่เปราะาบางกับกองทัพสหรัฐว้าที่มีการติดอาวุธอย่างหนาแน่นทางฝั่งตะวันออก ท่ามกลางสงครามดังกล่าว บริษัท Snow Mountains Engineering Corporation (SMEC) จากออสเตรเลียยังได้ทำการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม (ESIA) สำหรับเขื่อนหนองผาโดยดำเนินการเป็นความลับ

ทั้งนี้เพื่อหลีกเลี่ยงการประท้วงของชุมชนในพื้นที่ เพราะเมื่อปีที่แล้วก็ได้มีการขัดขวางการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมและ สังคมของโครงการเขื่อนอีกแห่งหนึ่ง คือ เขื่อนเมืองโต๋นที่เป็นของนักลงทุนจากจีนและจะมีการก่อสร้างในตอนใต้ของรัฐ ฉาน แต่คราวนี้ต่างจากปีที่แล้วเพราะปีนี้บริษัท SMEC ไม่จัดทำการเปิดตัวโครงการในเมืองตองจีเพื่อประกาศการจัดทำการประเมินผล กระทบด้านสิ่งแวดล้อมและสังคม ชาวบ้านที่ได้รับเชิญมาใน 'การรับฟังความเห็นสาธารณะ' เกี่ยวกับโครงการหนองผาได้รับแจ้งก่อนจะมีการประชุมเพียงไม่กี่ชั่วโมง

จายเคอแสง นักกิจกรรมสิ่งแวดล้อมของรัฐฉาน กล่าวว่า ในขณะที่สายตาทุกคู่จับอยู่ที่โครงการเขื่อนมิตโสนในแม่น้ำอิระวดี รัฐบาลพม่าได้ขายแม่น้ำสาละวินให้แก่จีนอย่างเงียบๆ เรากลัวว่าที่ผ่านมาจะมีการเจรจาเพื่อแลกเปลี่ยนกันแล้ว ถ้าจีนต้องการอยู่ร่วมกับพม่าอย่างสงบสุข เหตุใดจึงผลักดันเขื่อนที่ประชาชนไม่ต้องการ และยังเป็นเหตุให้เกิดสงครามอีก

ภาพจากองค์กรชุมชนไทใหญ่: ชาวบ้านประมาณ 250 คน จาก 9 ตำบล ในอำเภอต้างยาน ประท้วงต่อต้านเขื่อนหนองผา เมื่อวันที่ 5 ส.ค.ที่ผ่านมา

ในการแถลงข่าวยังระบุต่อว่า นับแต่ข่าวที่จะมีการสำรวจเขื่อนรั่วไหลออกมา ชุมชนต่างๆ ได้จัดประท้วงต่อต้านเขื่อน โดยเมื่อวันที่ 5 ส.ค.ที่ผ่านมา ชาวบ้านประมาณ 250 คนจาก 9 ตำบล ในอำเภอตองยาน รวมถึงสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 3 คน จากพรรคสันนิบาตเพื่อประชาธิปไตยไทใหญ่ (Shan Nationality League for democracy - SNLD) ได้จัดประท้วงต่อต้านเขื่อน และเมื่อ 21 ส.ค.ที่ผ่านมา ผู้นำชุมชนประมาณ 60 คน จากเมืองต่างๆ เช่น โหป่าง กุ๋นโหลงต้างยาน ล่าเสี้ยว และแสนหวี ได้จัดการประท้วงต่อต้านเขื่อนหนองผาเช่นกัน นอกจากข้อกังวลว่าเขื่อนจะเป็นเหตุให้เกิดการสู้รบและการอพยพของประชาชนมากขึ้น ชาวบ้านยังกลัวว่าเขื่อนจะแตก เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อแผ่นดินไหวและน้ำท่วม เมืองโหป่างซึ่งเป็นเมืองเอกของพื้นที่ชาวว้าที่จะได้รับผลกระทบจากเขื่อนหนองผาเพิ่งจะประสบกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวและน้ำท่วมเมื่อไม่กี่สัปดาห์นี้เอง โหป่างตั้งอยู่บนรอยเลื่อนน้ำติ๋ง ที่ผ่านมาจีนได้ชะลอโครงการก่อสร้างเขื่อนของตนเองในแม่น้ำสาละวิน/แม่น้ำนูในมณฑลยูนนาน เนื่องจากกลัวความเสี่ยงจากแผ่นดินไหว

ภาพจากองค์กรชุมชนไทใหญ่: ผู้นำ 60 คน จากเมืองต่างๆ เช่น โหป่าง, กุ๋นหลง, ล่าเสี้ยว และแสนหวี จัดการประท้วงต่อต้านเขื่อนหนองผา เมื่อวันที่ 21 ส.ค.ที่ผ่านมา

ไม่นานหลังจากอองซานซูจีได้ไปเยือนประเทศจีนอย่างเป็นทางการเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว รัฐบาลพม่าประกาศเดินหน้าสร้างเขื่อนในแม่น้ำสาละวิน โดยอ้างว่าเพื่อแก้ปัญหาความต้องการด้านพลังงานของพม่า แต่ความจริงแล้วไฟฟ้าส่วนใหญ่ที่ผลิตได้จากเขื่อนทั้ง 5 แห่งซึ่งเป็นเขื่อนที่สร้างโดยบริษัทจีนทั้งหมดจะถูกขายให้กับประเทสเพื่อนบ้านทั้งนั้น เมื่อวันที่ 17 ส.ค.ที่ผ่านมา กลุ่มชนในรัฐฉานเขียนจดหมายเปิดผนึกถึงอองซานซูจี เรียกร้องให้ยกเลิกโครงการเขื่อนในแม่น้ำสาละวิน พวกเขาเตือนว่าการขายแม่น้ำสาละวินโดยการตัดสินใจของรัฐบาลฝ่ายเดียวจะทำลายกระบวนการสร้างสันติภาพ เนื่องจากแม่น้ำสายนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อกลุ่มชาติพันธุ์หลายล้านคนทางตะวันออกของพม่า